ผู้ช่วยศาสตราจารย์บุรินทร์ เปล่งดีสกุล และคณะ
คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

คำขออนุสิทธิบัตร เลขที่คำขอ 2403000185 ยื่นคำขอวันที่ 19 มกราคม 2567

ดินลุ่มน้ำโขง คือ เทหวัตถุที่เกิดจากการผุพังของแร่ หิน เศษซากพืชซากสัตว์เป็นระยะเวลานานนับพันปีโดยอาศัยปัจจัยต่างๆ จนในที่สุดกลายเป็นดิน การนำดินมาใช้เป็นสีย้อมผ้าทำโดยการใช้โคลนซึ่งมีคุณสมบัติเป็นสารที่ช่วยในการติดสี (mordant) เนื่องจากโคลนจะมีแร่ธาตุที่ทำให้สีธรรมชาติคงทนต่อการใช้งานแต่มีข้อเสียคือมักจะทำให้สีหม่นลง จึงเกิดเป็นเสน่ห์ของการย้อมสีธรรมชาติอีกทางหนึ่ง
ที่ผ่านมามีผู้พัฒนากรรมวิธีการย้อมผ้าด้วยสีธรรมชาติหลายผลงาน เช่น การย้อมสีเส้นด้ายด้วยสีครามธรรมชาติ ซึ่งสารละลายครามนี้ประกอบด้วย เนื้อคราม มะขามนึ่ง ปูน น้ำด่าง ฯลฯ แต่ผลงานประดิษฐ์นี้ไม่มีดินเป็นส่วนประกอบหลักในการย้อมสี นอกจากนี้ยังพบว่าการย้อมสีที่มีพืชเป็นส่วนประกอบหลักร่วมกับสารเคมี และการใช้อุณหภูมิและความดันที่สูงส่งผลให้ต้นทุนการผลิตเพิ่มสูงขึ้น
เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว คณะผู้ประดิษฐ์จึงได้คิดสูตรการย้อมสีเส้นใยโดยใช้ดินจากลุ่มน้ำโขงที่มีกระบวนการไม่ซับซ้อนยุ่งยาก ทำให้ได้สีติดเส้นใยดี ไม่ทำลายพื้นผิวของเส้นใย

- มีการทดสอบความคงทนของสีตามมาตรฐานเกรย์สเกล พบว่า
• เมื่อทดสอบด้วยการขัดถู (สภาวะแห้ง) และทดสอบความคงทนต่อเหงื่อ (กรดเทียม) มีการเปลี่ยนแปลงของสีเล็กน้อยถึงไม่เปลี่ยนแปลงเลย สอดคล้องกับค่ามาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนที่สามารถนำไปทอเป็นผืนผ้าได้
- มีความปลอดภัยมากกว่าการใช้สีย้อมที่เป็นสารเคมี

เสาะหาผู้รับอนุญาตใช้สิทธิ

ต้นแบบระดับห้องปฏิบัติการได้ถูกทดสอบในสภาวะจำลอง

เทคโนโลยีต่อรองราคา